یای فصلی و کولئر حاقدا بیرسیرا بیلگی‌لر

هر ایل یای فصلی‌نین ایستی‌سی شهره چؤکرکن، ائو و ایش یئرینه گرکن کولئر آلماق اوچون اؤنوموزه چیخان سئچیملر و سورولارا جواب آختارماغین زامانی اولور. هانسی برند کولئر الاق؟ نئچه BTU گوجو اولسون؟ هانسی داها آز برق ایشله‌دیر؟ و ...؛ بو یازیدا بو سورولارین بیر سیراسینی جوابلایاجاییق.

 

 

 

۱: کولئرین گوجونو گؤستره‌ن BTU نه دیرو قوراشدیریلاجاق یئرین ائنی-بویو ایله نه ایلگی‌سی وار؟

 

 

هر بیر کولئرین سویودوجولوق (و ایستیلدمه) گوجونو گؤسترمک اوچون، اونون اوستونده بیر رقم یازیلیر، اؤرنک اوچون ۹،۱۲،۱۸،۲۴،۳۲ و یا ۴۸ مین BTU. هر بیر بی‌تی‌یو (British termal Unit)، بیر پوند سویو (۱ آتموسفئر فشاردا) ۱ درجه سویودا/یا قیزدیرا/ بیله‌ر. اویغون BTU سئچمک بیر نئچه فیلده باغلی دیر، اؤرنک اوچون ۱: اوتاغین کَفینین مساحتی (هوندورلوک ۳متیر نظرده آلینیر)، ۲: پنجره لرین یئری و اؤلچوسو، ۳: کولئر قوشولان یئر

آذربایجان تورکلری

محبت پاشا یئوا

کؤچورن: وحید نریمان

آذربایجان خالقینین اولو کؤکلری داها م.اؤنجه. III. مین ایللردن آذربایجان تورپاقلاریندا یاشایان کوتی، لوللوبی، از‌له‌لر، سوبی، توروککولار کیمی تورک منشأ‌لی خالقلارا قدر اوزانماقدا دیر. اونلارین بیرباشا واریثلری اولان ماننا و مادایلارین م.ا. IX. عصرده آرتیق اؤز دؤولتلرینی قورموشلار.

 

م.اؤنجه IX-VIII-جو عصرلردن اعتبارن ایسکیت-ساک، کَمَر ائل‌لرینین سیبیر و اورتا آسییادان جنوبی قافقاز و اؤن آسییایا، عینی زاماندا آذربایجانا یاییلماسییلا آذربایجان تورکلرینین تشککولونده یئنی بیر صحیفه باشلانیلمیش اولدو. مؤ VIII-VII-جی عصرلرده بو تورک سوی‌لو ائل‌لر قدیم آذربایجان دؤولتلریندن اولان آتروپاتئنا و قافقاز آلبانییاسی'نین تورک سوی‌لو ائل‌لری ایله قایناییب قاریشاراق آذربایجان خالقینین تشککولونده اؤنملی رول اوینامیشلار.

 

م.اؤنجه I. مین ایللیین عرضینده بو ائل‌لر آذربایجانین جنوبوندا ماننا، مادای، آتروپاتئنا، شیمالین‌دا ایسه ساک چارلیغی و آلبان دؤولتلرینی قورموشلار. گؤروندویو کیمی تورک سوی‌لو ائل‌لر ایلک دؤولتلرینی قوردوقلاری آن کؤهنه مسکونلاشما واحیدلریندن بیری ده آذربایجان‌دیر.

Hepsi : http://bit.ly/1FCuY2C

Ayrıca

http://bit.ly/1Jx7Qby

http://bit.ly/1eTPXbw

Resim : http://bit.ly/1Jx8tBL

کاراچای-بالکار نارت ناغیللارینین قادین قهره‌مانی "ساتانای بیچه"

آدیلهان عادیل‌اوغلو

کؤچورن: وحید نریمان

 

قافقاز جوغرافییاسیندا یاشایان خالقلارین اورتاق مدنیت محصوللاریندان بیری اولان نارت داستانلاری، قاراچای-بالکار تورکلرینین خالق ادبیاتیندا دا اؤنملی یئری وار. قاراچای-بالکار تورکلری دیشیندا؛ چرکز، آبخاز-آبازا، اوسئتین، چئچئن-اینقوش و کوموک تورکلرینین فولکلوروندا دا ایشتیراک ائد‌ن نارت داستانلاری بیر چوخ ایستیقامتدن بیر-بیرلرینه بنزه‌مکله بیرلیک‌ده بو ناغیللارین هر بیرینین اؤزونه خاص بعضی میللی خصوصیتلری ساخلادیغی و آرالاریندا بعضی فرقلی‌لیکلرین اولدوغو گؤسته‌ریر.

عنعنوی تورک دینی'ندکی 'آنا / دیشی روحلار'آ میفولوژی آچی‌دان باخیش

دوقتور محمت آلپارسلان کیچیک

 کؤچورن: وحید نریمان

هر شئیین بیر روحو/ ایه‌سی اولدوغو اینانجی، عنعنوی تورک دینینه اورتاق بیر اینانج‌دیر. بو اینانج چرچیوه‌سینده ده تورکلرده یئر-سوب، آتالار و اؤلوم کولتو کیمی موختلیف دینی تؤرن‌لر یارانمیش‌دیر. عنعوی تورک دینینه منسوب تورکلرین روح آنلاییشیندا دوالیزم گؤرولمک‌ده و بو دوالیزم (یاخشی-یامان ساواشی) میفولوژی‌سینده ده یئر آلیب. یاخشی-یامان شکلینده تصووور ائدیلن روحلار، دیشی/ آنا و کیشییه خاص/ آتا فورماسیندا دا تصویر ائدیلمیشلر. آتا روحلار، یارادیجی و دؤیوش‌چو روحلار اولاراق

تورکلرین ایلک یازی دیللری حاقیندا

پروف. دوقتور میرفاتیح زکی‌ائو

 کؤچورن‌: وحید نریمان

یازینین اورتایا چیخیشی، یازی دیلینین قایدایا مینمه باشلاماسی بیرباشا دؤولتچیلیین اورتایا چیخماسینا باغلی‌دیر. کؤهنه خالقلار اؤز آرالاریندا ساغلام بیر موناسیبت قورموشلار، حیات تجروبه‌سی دییشدیرمیشلر. دؤولت قورماق، خبری اوزاغا گؤندرمک اوچون، یازی سیستئمینی تشکیل ائد‌ن تجروبه ده بیر خالق‌دان دیگرینه تئز کئچمیش‌دیر. بوگونکو تورکولوژی علمینده ایلک تورک دؤولتلری اولاراق (م.اؤنجنه. VII. عصردن م.س II. عصره قدر یاشایان ساکا-ایسکیت (ساک-سکیف) ایمپئراتورلوغو، بو چاغدا قورولوب، م.س.V عصره قدر یاشامیش کانگ‌لی (Kenwgeves Peçeneg) دؤولت‌چی‌لیگی گؤستریلیر و اوراداکی یازی گؤک تورک الیفباسی ایدی فیکرینی ایر‌لی سورولور (سفراوغلو، مودرریس اوغلو، ۱۹۸۶. ایل، ۲۰). م.اؤنجنه. VII. عصرده قورولوب، م.س ۴-جو عصرلره قدر یاشایان آسییا-هون، آوروپا-هون، آغ-هون (Eftalit) دؤولتلرینده، یازی اورهون-روم الیفباسینا دایانمیش دئیه گؤستریلیر (yline بورادا ۲۵-۲۷). اورهون رون یازماسینین تا قدیم‌دن، یعنی م.ا کوللانیلانی عمومیتله گؤک تورک یازی‌سی دئیه آدلاندیریرلار. بو یازی ایله بیرلیک‌ده تورکولوژیدئ آسییا هونلارین چین و اسکیف ایسه گرئک یازی‌سینی ایستیفاده حاقیندا دا خبرلر وار.

تورکییه‌جه تورکجه دئییل

-مؤلف آغالار قوت

 

۱

تورکییه‌لی دیل مأمورلاری اَسکی تورکجه یازیلی عابده‌لردن سؤزلر گؤتوررکن او سؤزلرین معنالارینی یا یانلیش باشا دوشوبلر، یا دا کئفلری ایستیه‌ن معنانی وئریبلر دئیه، بو دا اونلاری اَسکی تورک دیللی تاریخدن و خالقلاردان اوزاق سالمیش‌دیر. اونلارا قوشولانلار دا عینی بلایا توش گلیر. گلین، یوزلرله بئله سؤزلردن بیر نئچه‌سینی تانییاق:

قورد آغزی باغلاما

دوقتور یاشار کالافات

کؤچورن‌: وحید نریمان

ب. اؤگئل طرفین‌دن کاو-چی'لارین توره‌ییش داستانی موناسیبتی ایله وئریله‌ن معلوماتلاردان یئنی اهمیت‌لی نتیجه‌لر ده آلیریق. بو تورک جمعیتی گؤیه و مقدس روحلارا داها چوخ آتدان قوربان وئریرلر، مراسیملرین‌ده قورد اولوماسینی خاطیرلادان ماهنیلار سؤیلییردیلر. ب. اؤگئل قورد اولوماسینا بنزتدیی بو ماهنیلارین اوزون هاوا، مایا ایله علاقه‌لندیرمک‌ده‌دیر. بیزه گؤره ایلاهی خصوصیتین‌ده‌کی سمایا شامانلارجا یؤنه‌لدیلن اوزون-اوزون چیخاریلان بو سسلر، اوخونان بو پارچالار رسماً قورد اولوماسی تقلیدلری‌ایدی. بیز اینجه‌لمه‌لریمیزله گؤردوک کی، اولاما قوردلارا مخصوص بیر سس چیخارما شکیلی‌دیر.

"آذربایجانلیلارین «تورکییه‌جه» دانیشماق و یازماق سئوگیسی"

یازار: آغالار قوت

  

۱- عوثمانلیجانین آنجاق ۲۰-۲۵ %-ی تورکجه‌ایدی. بو، ۱۰ کلمه‌لیک بیر جومله‌ده اَن چوخو ۲ کلمه‌نین تورک دیلینده اولماسی دئمک‌دیر. بو دا ایندیکی، عربجه-فارسجا سؤزلره بولاشمیش دا اولسا، آذربایجانجا بیر جومله‌نین او واختکی عوثمانلیجا بیر جومله‌دن داها تورکجه اولدوغونو بیلدیریر.

عوثمانلیجانی عربجه و فارسجانین منگه‌نه‌سین‌دن قورتاریب، تورکجه‌لشدیرمک، دیلی ساده‌لشدیرمک اوچون مصطفی کمال پاشا (آتاتورک) اؤلومو‌دن ۶ ایل قاباق، ۱۹۳۲-جی ایلده دیل اینقیلابینا باشلاییر. بو، آرتیق الیفبا یوخ، دیل اینقیلابی‌ایدی، اون مینلرله سؤزو دییشدیرمک پروقرامی. سون ایل‌لرده بیر سیرا بوش‌بئیین آذربایجانلی پوبلیسیست، ژورنالیست و مؤلفلرین، دانیشاندا آغیزلارینا، یازاندا بارماقلارینا تپیشدیردیکلری اؤنم، دوروم، اؤزل، گئنل، ایلگینج، دوغال، توپلوم کیمی سؤزلر، ایناندیقلارینین عکسینه، هئچ

گون وار عصره برابر

دوغرودان‌دا "گون وار عصره برابر"؛ آذربایجانین یاشاسین اؤزگورلوک هارایی یوخسا حاکیمیتین نئفت سئوداسی، هانسی بو نئچه‌عصرلیک یاریشی اوداجاق؟ بیری یئنی‌لشمکله، توپراقلا، بیر میلتین وارلیغیلا ایلگیلی بیری داها آرتیق بؤیومک سئوداسیندا، بیری بیر ملتین هارایی، اوبیری بیر حاکمیتین ایستگی. اَسکی‌دن بیزلره گلیب چاتمیش بو یاریشین سونوجو نئجه اولاجاق؟ 

۹۱-جی ایل تراختور سیپاهان یاریشینی بیلیمیوردوموزدان اولان اؤیرنجی‌لرله بیرلیکده ایزله‌ییردیک. بیر سیرا ندنلره گؤره ایصفهانلی‌لارین سویو قدیم‌دن تهرانلی‌لارلا بیر آرخا آخمیر دیه، تراختور استقلال یا تراختور پرسپولیس ماچی اولان چاغلار بیزیم طرف اولاردیلار؛ آما تراختور سیپاهان اویونوندا اؤز تیملرین یانداشی اولارکن، بیلینج‌آلتیلاریندا اولان اوست‌ دن

آددیملایارکن دوشونوردوم

اؤیرنجی اولدوغوم زامان، همشه موغاندان تهرانا چیخیب، بیر ایکی گون اورادا قالیب، سونرا ایصفهانا گئدردیم؛ همن گونلرین بیرینده تهراندایدیم، قارداشیم زنگ آچیب بیر شیرکتین آدرسینی وئردی کی گئدم آرادیغی قطعه‌نی آلیب اونا گؤندرم. یولا چیخیب بیر ایکی خیاوان تاکسی‌له گئتدیکدن سونرا شیرکته چاتدیم، همن قطعه اورادا دا اولمادی، قرار اولدو اونلارا گلن زامان بیرینی ده بیزه گؤندره‌لر، ساغوللاشدیق و گئری دؤندوم ائوه ساری. گئری دؤنرکن آرژانتین میدانینا بیراز قالمیش میندیگیم تاکسی‌ده اَلیمین آلتیندا بیر کیتابچا گؤردوم، کیتابچانین آدی "جهانگردان"ایدی، ایستر ایسته‌مز ورقله‌دیم گؤزوم ساتاشدی "مهاباد" شهرینین بؤلومونه، همشه اولدوغو کیمی بو کیتابچادا دا آختاریردیم گؤرم آذربایجان حاقدا نلر یازیلیب و تاسفلرده یئنه ده همن آش همن کاسا اولدو. سوروجودن خبر آلدیم نه یاخشی سیزین تاکسی‌ده کیتاب دا وار، اؤزونوزوندور یوخسا کیمسه‌نین یادیندان چیخیب قالیب؟، سوروجونون دئدیکلرینی ائشیده-ائشیده اونون کورد اولدوغونو دا آنلادیم. کیتابچانی منه وئردی و تاکسی‌دن ائنیب یولون قالانین آددیملایارکن دوشونوردوم گؤره‌سن باتی آذربایجانین گؤزللیک‌لرین گؤسترن بیر کیتابچا یا بوروشور حاضیرلاماق داها دیرلی ایش اولا بیلر یوخسا ...

(شکیللری سه شنبه، ۹ مهر ۱۳۹۲ده دراپباکسیما آپلود ائتمیشم)