پروف. دوقتور میرفاتیح زکیائو
کؤچورن: وحید نریمان
یازینین اورتایا چیخیشی، یازی دیلینین قایدایا مینمه باشلاماسی بیرباشا دؤولتچیلیین اورتایا چیخماسینا باغلیدیر. کؤهنه خالقلار اؤز آرالاریندا ساغلام بیر موناسیبت قورموشلار، حیات تجروبهسی دییشدیرمیشلر. دؤولت قورماق، خبری اوزاغا گؤندرمک اوچون، یازی سیستئمینی تشکیل ائدن تجروبه ده بیر خالقدان دیگرینه تئز کئچمیشدیر. بوگونکو تورکولوژی علمینده ایلک تورک دؤولتلری اولاراق (م.اؤنجنه. VII. عصردن م.س II. عصره قدر یاشایان ساکا-ایسکیت (ساک-سکیف) ایمپئراتورلوغو، بو چاغدا قورولوب، م.س.V عصره قدر یاشامیش کانگلی (Kenwgeves Peçeneg) دؤولتچیلیگی گؤستریلیر و اوراداکی یازی گؤک تورک الیفباسی ایدی فیکرینی ایرلی سورولور (سفراوغلو، مودرریس اوغلو، ۱۹۸۶. ایل، ۲۰). م.اؤنجنه. VII. عصرده قورولوب، م.س ۴-جو عصرلره قدر یاشایان آسییا-هون، آوروپا-هون، آغ-هون (Eftalit) دؤولتلرینده، یازی اورهون-روم الیفباسینا دایانمیش دئیه گؤستریلیر (yline بورادا ۲۵-۲۷). اورهون رون یازماسینین تا قدیمدن، یعنی م.ا کوللانیلانی عمومیتله گؤک تورک یازیسی دئیه آدلاندیریرلار. بو یازی ایله بیرلیکده تورکولوژیدئ آسییا هونلارین چین و اسکیف ایسه گرئک یازیسینی ایستیفاده حاقیندا دا خبرلر وار.